/
/
ГЭРЭЛ БА СҮҮДЭР
Шинэчлэн баталсан Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль хэрэгжиж эхлээд 37 хонож байна. Жолооч, явган зорчигч гээд замын хөдөлгөөнд оролцож буй хэн бүхэнд хамаатай зүйл заалтуудыг оруулж, тэдний хариуцлагыг өндөржүүлж, хууль зөрчигчийн халаастай “тулж ажиллах” хууль хэрэгжиж эхэлсэн. Мөрдөж эхлэхээсээ өмнө багагүй сурталчилсны ачаар хуулийн хэрэгжилт давгүй байна.
Гэхдээ аливаа зүйл хоёр талтай учир хуулийн хэрэгжилтэд ч сайн, муу зүйл байна. Замын хөдөлгөөнд оролцогч жолооч, зорчигчдын гаргадаг нийтлэг зөрчил хэрхэн буурч, нэмэгдснээр хуулийн хэрэгжилтийг дүгнэж болно. Замын хөдөлгөөнд оролцогчид шинэ хуулийг ингэж хэрэгжүүлж байна.
Сайн: Хууль хэрэгжиж эхэлснээс хойш Улаанбаатар хотын Замын цагдаагийн газрын Мэдээлэл шуурхай удирдлагын төвд ирдэг дуудлагыг өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад17.7 хувиар буурчээ.Мөн хүүхэд зам тээврийн осолд өртөхөөс бусад осол хэрэг ч 26.2-28.8 хувиар багассан байна. Энэ бол шинэ хуулийн хэрэгжилт сайн байгааг харуулах бодит баримт. Үүний ард хичнээн хүний амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө хамгаалагдаж байгаа бол.
Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуулийн 54 дүгээр зүйлийн 54.4-т “Замын хөдөлгөөний дүрэм зөрчсөн явган зорчигчийг 19.200 төгрөгөөр торгоно” гэж заасан. Тэдгээр дүрэм зөрчигч зөвхөн үүнээс л айсан. Шинэ хуулийн энэ заалт тэдний амь нас, эрүүл мэндийг эрсдлээс хамгаалсан. Хууль хэрэгжихээс өмнө явган хүний гарцаар боловч улаан гэрлээр дайрч байгаад амь, нас, эрүүл мэндээрээ хохирдог байсан.
Муу: Явган зорчигчийн хууль сахиулах асуудал жаахан хүндрэлтэй байгааг албаны хүн онцолсон. Тухайлбал, явган зорчигчийг торгоход асуудалтай байгаа гэнэ. Замын хөдөлгөөнд оролцогч явган зорчигчийн олонх нь дүрмээ баримталж байгаа ч хууль зөрчигчид бас байна.
Муу: Гэтэл хууль хэрэгжиж эхлээд нэг сар гаруйн хугацаа өнгөрөхөд бага насны хүүхдийн зам тээврийн осолд өртөх хэрэг зөрчил огт буурсангүй. Зөвхөн нэг хоногт 10хүртэлх насны найман хүүхэд зам тээврийн осолд өртсөн тохиолдол гарав.Эцэг эхчүүд хүүхдээ сургуульд нь хүргэж өгөхгүй, тарахаар нь очиж авахгүй байгаагаас, өөрөө залхуурч ганцааранг нь дэлгүүр явуулснаас болж хүүхэд осолд өртөж байна.
Хүүхдийн аюулгүй байдал, амь насыг хамгаалахаар оруулсан энэ заалт хэрэгжихгүй байгаа нь эцэг эх, асран хамгаалагчтай шууд холбоотой.
Сайн: Харин хууль хэрэгжиж эхэлснээс хойш хамгийн сайн мөрдөгдөж байгаа заалт бол жолооч, зорчигч хамгаалалтын бүсээ зүүж замын хөдөлгөөнд оролцох. Үүний ачаар бүс зүүсэн жолооч, зорчигч ослын улмаас гэмтэж бэртэх, амь насаа алдах нь багасчээ. Есдүгээр сарын байдлаар зам тээврийн осол, хэргийн улмаас 198 хүн бэртэж гэмтсний ес нь жолооч байжээ.
Жолооч, зорчигч хамгаалалтын бүс хэрэглэж замын хөдөлгөөнд оролцох тухай өмнө нь жолоочийн үүрэгт байсан ч дагаж мөрддөггүй байсан аж. Одоо хэрэгжиж буй Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуулийн 35 дугаар зүйлийн 35.1-т зааснаар тээврийн хэрэгслийн жолооч, зорчигч хамгаалалтын бүс хэрэглээгүй бол 9.600 төгрөгөөр торгох шийтгэл ногдуулна гэж заасан бий.
Энэ хууль хэрэгжиж эхлэхээс өмнө согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон жолоочийг зөвхөн эрхийг нь хасаад өнгөрдөг орон ганцхан манайх байсан гэхэд хилсдэхгүй. Одоо бол согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон этгээдийг 384 мянган төгрөгөөр торгож, 6 сараас 2 жил хүртэл хугацаагаар жолоодох эрхийг нь хасах шийтгэл оногдуулдаг болсон. Дээрээс нь жолоочийн Зөрчлийн бүртгэлийн 10 онооноос 5 нь хасагдана.
Нэмж хэлэхэд: Торгуулийн хуудас авсан жолооч нар торгуулиа 14 хоногийн хугацаанд төлөх ёстой. Замын цагдаагийн газар бэлэн бус торгуулийн системд шилжсэн учир банкинд очиж төлнө гэсэн үг. Ингэхдээ торгуулийн хуудас дээрх бар кодыг заавал бичих ёстой. Харин торгуулиа хугацаанд төлөхгүй хэтэрвэл харьяа дүүргийн шүүхээс албадан гаргуулах арга хэмжээг авах хүртэл хуульд заасан байдаг.
